Mimar Sinan’ın kafatasının mezarından çıkarıldığı ve daha sonra kaybolduğu iddiası doğru. Ünlü Osmanlı Mimarının kafatası 1930’lu yıllarda mezarından Türk Tarih Kurumu yetkilileri tarafından çıkarılmış ancak daha sonra kaybolmuş.
Müslüman Kaşifler (@islamibuluslar) adlı twitter hesabı tarafından paylaşılan iddiayla birlikte bir video linki veriliyor. Videoda Mimar Sinan’ın kafatasının Türk Tarihi Araştırmaları Kurumundan bir heyet tarafından etnik inceleme yapılmak için çıkarıldığı daha sonra kaybolduğu iddiası dönemin gazete haberleriyle birlikte sunuluyor.
Yaptığımız araştırma sonunda Tarihçi Prof. Dr. Erhan Afyoncu’nun bu konuda ayrıntılı bir yazısına ulaştık. Afyoncu, 1 Ağustos 1935’te Mimar Sinan’ın mezarı açılarak kafatasının çıkarıldığını belirterek 5 Ağustos 1935 tarihli Akşam Gazetesinde çıkan habere yer veriyor: “Büyük Türk mimarı Sinan’ın kafatası mezarından çıkarılmıştır. Kafatası antropoloji müzesinde saklanacaktır. Kafatası üzerinde yapılan tetkikatta bunun brakisefal yani yassı yuvarlak olduğu görülmüştür. Bütün Türkler brakisefal olduklarından büyük mimarın yalnız kültür itibarile değil, ırk itibariyle de Türk olduğu bir kere daha ortaya çıkmıştır”.
Marmara Üniversitesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Selçuk Mülayim de İkinci Dünya Savaşı öncesi dünyadaki ırkçılık akımlarının Türkiye’yi de, Mimar Sinan´ın da slav ırkından olduğu iddialarını çürütmek için mezarın açıldığını belirtiyor.
Erhan Afyoncu’nun yazısında aktardığına göre mezarı açan Mimar Sedat Çetintaş’ın kafatasının mezarda sağlam bir şekilde bulunamadığını iddia ediyor. Çetintaş olayı şöyle anlatıyor: “Koca Sinan’ın Kayserili bir Ermeni olduğu hakkındaki iddiaların mahiyetini tespit için rahmetli Atatürk’ümüz 1936 senesi yaz mevsiminde antropoloji tetkikatı yaptırmak üzere Tarih Kurumu namına bana Sinan’ın mezarını açtırmıştı. Emri ifa ettim. Tamamiyle kesme taştan yapılmış olan lâhtin yan tarafından toprağa girerek bir tekini çürütüp açtırdım, buradan bir tek omuzumla beraber başımı sokabildim. Ceset maalesef tamamiyle çürümüş, kafa örneğinde bir toz hâlinde toprak üstüne çökmüştü. Hava ve rutubetten çürüyor galiba ki, Bursa’da Yeşiltepe’nin kav kısmında da böyle o kadar cesetten bugün hiçbir şey kalmamıştır. Burada Sinan’ın adut denilen, omuzlardan inen kol kemiklerinin 10’ar santim boyunda birer parça ile kafatasında üç dört santim çapında bir parça bulabilmiş ve bunları kurulu idare heyeti huzurunda antropolog dostum Şevket Aziz Kansu’ya vermiştim”.
Prof. Dr. Selçuk Mülayim, Şevket Aziz Kansu’nun ölçümü yaptıktan sonra, kafatasının kurulacak Antropoloji Müzesi’ne konulacağını söylediğini ancak hiçbir zaman Antropoloji Müzesi kurulmadığını ve Mimar Sinan’ın kafatasının o sırada kaybolduğunu ifade ediyor.
2016 yılında Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun kayıp kafatasının bulunması için talimat verdiği ancak şu ana kadar kafatasının bulunamadığı biliniyor.
Bu arada paylaşımı yapan Müslüman Kaşifler adlı hesabın Mimar Sinan’ın yanında İsmet İnönü’nün fotoğrafının neden kullanıldığı konusunda videoda herhangi bir bilgi yer almıyor. Bazı kaynaklarda kafatası ölçümlerinin İsmet İnönü döneminde yapıldığı belirtiliyor ancak Türk Tarih Kurumu Başkanı Afet İnan öncülüğünde başlatılan “Antropoloji haritası” çalışmasının Atatürk’ün emriyle başlatıldığı biliniyor.
Analiz: Alaaddin Aladağ
Kaynaklar
-Erhan Afyoncu’nun Sabah Gazetesinde yayımlanan yazısı
https://www.sabah.com.tr/yazarlar/erhan-afyoncu/2016/04/17/mimar-sinanin-kafatasi-ne-oldu
-Haber 7’de Mimar Sinan’ın kafatasının kaybolmasıyla ilgili yayınlanan haber
http://www.haber7.com/foto-galeri/22520-mimar-sinanin-kafatasi-neden-cikarildi/p7
-Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun Mimar Sinan’ın kafatasının bulunması konusunda yaptığı açıklama.
-Prof. Dr. Selçuk Mülayim’in konuyla ilgili KRT televizyonunda yaptığı konuşma
https://www.youtube.com/watch?v=0JHCufua4zQ
-Afet İnan’ın başlattığı çalışmayla ilgili makale
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/63534
