İstanbul Belediyesi Alevilik tartışmasına neden olan kitap dağıttı mı?



İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 23 Nisan’da çocuklar için hazırlattığı kitapçıkta halkın sokağa davet edildiği, Aleviliğin farklı bir din olarak gösterildiği iddia edildi. Bazı görsellerin yer aldığı paylaşımlardan biri, 2 bin 300 beğeni alırken bin 400 kez paylaşıldı.

Paylaşımda yer alan görsellerde, “demokrasi için sandık şarttır ama yeterli değildir” başlıklı bir yazı ile ellerinde “başkan şaşırma, sabrımızı taşırma” yazılı pankart taşıyan bir kalabalık resmi ve din adamlarının olduğu anlaşılan bir başka resim bulunuyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 100 bin çocuğa, bu yazı ve resimlerin bulunduğu bir kitapçık dağıttığı doğru. Belediyenin internet sitesinde 23 Nisan’da dağıtılan koli ve içeriğiyle ilgili bir haber yer alıyor. Genel Sekreter Yardımcısı Şengül Arslan, kutu içeriğinde satranç takımı, “İsa ile Nisa” adlı bir dergi ve demokrasiyle ilgili bir çizgi kitabının yer aldığını belirtiyor.

Haberin sonunda hediye kolisiyle ilgili bir de video linki yer alıyor. Videoda, kutunun içinde neler olduğu tek tek gösteriliyor ve “Cumhuriyet ve Demokrasi” adlı kitap da kolide yer alıyor. Belediyenin resmi Twitter hesabından da video paylaşıldı.

Kitabın içeriğiyle ilgili haberde bilgi yer almıyor ancak aynı kitabın Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü Belediye Başkanı olduğu 2017 yılında, ilçe halkına dağıtıldığı, kitabın provokatif içerikleri olduğu ve İstanbul Valiliğinin kitabın okullarda dağıtılmasına izin vermediği yönünde haberlere ulaşılabiliyor. Beylikdüzü Belediyesi’nin internet sitesinde halen PDF kaydı bulunan kitabın kapağının ve isminin, Büyükşehir Belediyesi’nin dağıttığı kitabın kapağıyla aynı olduğu görülüyor. Gazeteci Sevilay Yılman da kitabın büyükşehir belediyesi tarafından yapılan basımının PDF’sini yayınladı.

Kitabın seçimlerle ilgili bölümünde iddiadaki görselde yer alan ifadelerin aynısı bulunuyor. Pankart taşıyan insanlarla, din adamlarının bulunduğu resimler de kitapta var.

İlgili İçerik  İBB Meclisi'nin Cemevlerine İbadethane Statüsü Vermediği İddiası

“Başkan şaşırma…” şeklinde pankartlarla eylem yapan insanların olduğu resmin başlığında “Çoğulculuk ve katılımcılıkla nefes alan bir toplum”, alt bölüm ise “seçimle gelmiş olmak, yöneticilere demokrasinin temel ilkelerini ihlal etme, rafa kaldırma hakkını vermez” şeklinde bir cümle ile bitiyor.

Diğer görselin başlığında ise “Din ve vicdan özgürlüğü” ifadesi bulunurken, açıklama kısmı şöyle:

“Demokrasi vatandaşların din ve vicdan özgürlüklerinin de güvencesidir. Herkes dininin ya da inancının gereklerini yerine getirme, dini inanç ve kanaatlerini açıklama, ibadet etme ve öğretme özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük din değiştirme ya da herhangi bir dine bağlı olmama özgürlüğünü de içerir”

Resmin orjinalinde ok işaretleriyle belirtilen Müslüman, Hıristiyan, Alevi ve Yahudi yazıları bulunmuyor. Bunlar sonradan paylaşımlarda eklenmiş.

Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi olduğu anlaşılan din adamlarının arasındaki kasketli kişinin hangi dini ya da mezhebi temsil ettiği konusunda bir ifade yer almıyor. Açıklama bölümünde ise sadece din değil “dini inanç” ifadesi de bulunuyor.

Alevi önderlerden benzer kıyafetler ve kasketleri kullananlar olduğu gibi sakallı ya da farklı şapkalar takan Alevi önderler de var.

Sonuç olarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin iddiadaki görsellerin yer aldığı bir kitap dağıttığı doğru ancak iddiada, fotoğraflar ve başlıklar üzerinden yorumlar yapıldığı anlaşılmaktadır.

Not: İncelememizde kitabın içeriğinde bu görsellerin yer alıp almadığının doğrulaması yapılmıştır. İddiada, görsellerden yapılan öznel çıkarımlar doğrulama çalışmasının alanına girmemektedir.

Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü öğrencisi. Doğruluğu Ne? ekibinde araştırma ve video içerik editörü olarak görev yapıyor.