Koronavirüs salgınının tüm dünyaya yayılmasının ardından ülkeler ekonomilerini ayakta tutmak için kapsamlı destek paketleri açıkladı. Türkiye’de sosyal medyada en çok konuşulan iki ülke Almanya ve Kanada oldu. Bu iki ülkenin liderlerinin açıklamalarıyla ilgili iddialar üzerinden Türkiye, Almanya ve Kanada’nın Koronavirüs’e karşı açıkladıkları ekonomik paketleri inceledik.
Bir çok kullanıcı Almanya Başbakanı Angela Merkel’in “tek vatandaşımız işsiz kalmayacak. Tüm ülkenin maaş, fatura, borçlarını ödeme gücümüz var” dediğini iddia etti.
Ancak iddia doğru değil. Angela Merkel’in Koronavirüs salgını Almanya’da hızlı şekilde yayılmaya başlamasının ardından yaptığı konuşmalar, açıklamalar ve medyadaki haberler incelendiğinde böyle bir açıklamasının olmadığı görülüyor. Merkel alınan önlemlerle ilgili en kapsamlı açıklamasını 14 Mart 2020’de yaptı. Başbakanlığın Youtube kanalında Türkçe alt yazı ile de yayınlanan konuşmada bu ifadeler bulunmuyor. Merkel, salgının ekonomide derin izler bırakacağını, bu nedenle işsiz kalacaklar için kısa çalışma ödeneği gibi tedbirleri hayata geçirdiklerini belirtti.
Bir Milyon Kişi İşsiz Kalabilir
Almanya’nın salgının ekonomiye etkilerini azaltmak için aldığı önlemler maliye bakanlığı tarafından açıklandı. Şirket ve esnaflara verilecek krediler ve ödemeler için 23 Mart’ta 750 milyar Euro’luk paket açıklandı. 5 çalışanı olan küçük işletlemelere bir sefere mahsus olmak üzere 9 bin Euro hibe edileceği belirtildi. Almanya’ bu paket nedeniyle 2013 yılından bu yana ilk kez borçlanacağı belirtildi. Alman yayın kuruluşu DW’nin Reuters’tan aktardığı haberinde bu önlemlere rağmen 1 milyon kişinin işsiz kalmasının beklendiği ifade ediliyor. Almanya ekonomisinin yüzde 5 küçülmesi bekleniyor.
Ülkede ekonominin devamı için bu önlemler alınırken salgına karşı yalnızca Bavyera eyaletinde kısmi sokağa çıkma yasağı kararı alındı. Eyalette işe, markete, doktora, eczaneye veya bakıma muhtaç yakınlarına veya hayat arkadaşına gitmek, açık havada tek başına spor yapmak serbest. Mutlak yani istisnasız sokağa çıkma yasağının son çare olduğu belirtiliyor.
Justin Trudeau’nun Sözleri Doğru mu?
Sosyal medyada sıklıkla örnek gösterilen bir başka ülke ise Kanada. Çok sayıda kullanıcı Başbakan Justin Trudeau’nun “Parayı düşünmeyin. Siz sağlığınızı düşünün, para bizim işimiz. 83 milyar dolar ayırdık. Bu da gelirimizin ancak yüzde 3’ü” dediğini iddia etti. Gönderi 30 binden fazla beğeni aldı.
Koronavirüs salgını sonrası eşinin de testinin pozitif çıkmasıyla dünya gündeminde ön sıralarda adını duyuran Trudeau, sık sık basının karşısına çıkarak ekonominin insan sağlığından önemli olmadığını belirtiyor ve bireylere, ailelere ve şirketlere gerekli desteklerin verileceğini ifade ediyor.
82 milyar Dolarlık destek paketi açıkladıklarını söyleyen Kanada Başbakanı Trudeau, halkın mağdur edilmeyeceğini belirtti. Trudeau’nun 13 Mart’ta düzenlediği basın toplantısında iddiadaki ifadelere benzer cümleler kurduğu görülüyor. Trudeau, ekonomik önlemlerle ilgili bölümde şöyle konuştu:
“Sağlığınız, işiniz, birikimleriniz, kira ödemesi konularında kaygılı olduğunuzu biliyorum. … Ancak size destek olmak için kıskanılacak bir mali gücümüz var. … Kimse COVID19 nedeniyle kira ödemesi, market alışverişi ya da ek çocuk bakımı konusunda endişelenmesin. Kanadalılar’a finansal olarak yardım edeceğiz”.
Trudeau 18 Mart’ta aldıkları önlemleri açıkladığı basın toplantısında “siz kendi sağlığınıza ve komşularınızın sağlığına odaklanmalısınız. İşinizi kaybedeceğinize ya da paranızın biteceğine değil. … İşçi ve işverenleri direkt olarak desteklemek için 27 milyar dolar, Kanadalı iş adamları ve hane halkının ihtiyacı olan vergi ertelemelerini karşılamak ve ekonomiyi dengede tutmak için 55 milyar dolar ayırdık. Bu 82 milyar dolar Kanada’nın milli gelirinin yüzde 3’ü”. şeklinde konuştu.
19 Mart’ta yaptığı bir başka konuşmada da finansal olarak güçlü olduklarını ve haftalar, aylar sürse de halkı destekleyecek önlemleri aldıklarını ifade eden Trudeau, 22 Mart’ta yaptığı bir başka konuşmada ise yurt dışında kalan ve ülkeye dönemeyen Kanadalılardan bahsederken “başından beri size arkanızda olduğumuzu ve hükümetin sizi desteklemek için hiçbir çabadan kaçınmayacağını söyledik. … Sizi hayal kırıklığına uğratmayacağız. Bize güvenebilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Eşinin testinin pozitif çıkması nedeniyle evinde karantina altında olan Trudeau günlük olarak basın toplantısı düzenliyor. 24 Mart’taki konuşmasında ise Trudeau, “dükkanlar kapanıyor. Oteller ve restoranlar müşteri almıyor. Bazıları ödemelerini alamıyor, bazıları işlerinden endişe ediyor. Durumunuz ne olursa olsun hükümetiniz yardım için burada” dedi.
Trudeau global ve ülke olarak ekonomik zorluklar yaşayacaklarını ancak daha güçlü geri döneceklerine inandığını da konuşmalarında vurguluyor.
Ülkelerin Milli Gelirleri ve Paket Tutarları ve Türkiye’nin Aldığı Önlemler
Kanada’nın milli geliri 2018 rakamlarına göre 1.7 trilyon ABD doları civarında. Dünyanın en büyük 10. ekonomisi olan Kanada’da kişi başına yıllık gelir 47 bin dolar. Almanya ise 3.65 trilyon dolar milli gelire sahip ve dünyanın en büyük 4. ekonomisi. Almanya’nın Koronavirüs’e karşı ayırdığı 750 milyar dolar milli gelirinin yaklaşık yüzde 20’sine karşılık geliyor.
Türkiye G20 ülkeleri arasında 18. sırada ve gayri safi yurt içi hasılası yaklaşık 766 milyar dolar yani yaklaşık 5 trilyon TL. Kişi başına milli geliri 9 bin 350 Dolar olan Türkiye, Koronavirüs’e karşı kısa çalışma ödeneği, kredi destekleri, vergi ertelemeleri, bin TL nakit desteği, emekli maaşlarının yükseltilmesi gibi destekler için 100 milyar liralık paket açıkladı. Bu rakam milli gelirin yaklaşık yüzde 2’sine tekabül ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan mali desteklerle ilgili “Ülkemizde 2 milyon dar gelirli haneye biner lira nakit desteği veriyoruz. Her bir fert devletin tüm imkanlarıyla yanında olduğunu biliyor. Bu ülkede kimsenin aç kalmasına, açıkta kalmasına, mağduriyetine, istiskaline izin vermeyiz” açıklamasında bulundu.
Yaptığımız doğruluk kontrolü sonunda, Almanya Başbakanı Merkel’in “tek bir vatandaşımız işsiz kalmayacak” şeklinde başlayan ifadeleri kullanmadığı, Kanada Başbakanı Trudeau’nun ise iddiadaki ifadelerde yer alan “para bizim işimiz” cümlesi dışındaki bölüme konuşmasında yer verdiği anlaşılmaktadır.
Yazarlar: Ali Osman Ergen-Selman Selim Akyüz
Kaynaklar
İddiaların yer aldığı paylaşımlar
twitter.com/besincimurat/status/1243451885572546560?s=20(yeni sekmede açılır)
twitter.com/Nesv_uNeva52/status/1243197671483064321?s=20(yeni sekmede açılır)
twitter.com/drsinanerdil/status/1240392508628180993?s=20(yeni sekmede açılır)
Almanya’nın aldığı ekonomik tedbirlerle ilgili kaynaklar ve Merkel’in açıklaması
dw.com/tr/alman-ekonomisini-kurtarmak-için-750-milyar-euroluk-paket/a-52889809(yeni sekmede açılır)
tagesschau.de/inland/corona-paket-altmaier-scholz-101.html(yeni sekmede açılır)
youtube.com/watch?v=C5XZnp0wXnI(yeni sekmede açılır)
Kanada’nın aldığı önlemler ve Justin Trudeau’nun yaptığı açıklamalar
youtu.be/Z_ywPtBc_jM(yeni sekmede açılır)
cbc.ca/player/play/1712760899667/(yeni sekmede açılır)
youtu.be/zp9KyFf_r-E(yeni sekmede açılır)
Kanada, Almanya ve Türkiye’nin milli gelirleriyle ilgili bilgiler
mfa.gov.tr/kanada-ekonomisi.tr.mfa(yeni sekmede açılır)
dunya.com/ekonomi/g-20-milli-gelir-liginde-turkiye-16-sirada-haberi-368734(yeni sekmede açılır)
Türkiye’nin aldığı ekonomik önlemlerle ilgili kaynaklar
