Tarihçi Ebubekir Sofuoğlu, Twitter hesabında, bir Rus zırhlı aracının Ukrayna’da bir sivil aracı ezdiği görüntüyü paylaşarak Ünlü Rus Yazar Lev Tolstoy’un Osmanlı Devletinde Rus casusu olarak görev yaptığını iddia etti. Sofuoğlu’nun paylaşımı 4 binden fazla etkileşim aldı ancak iddia doğru değil.
İnternette anahtar kelimelerle araştırma yapıldığında, Lev Tolstoy’un Osmanlı Devletinde ya da herhangi bir başka bir ülkede casusluk yaptığına dair bir bilgiye rastlanmıyor. Sofuoğlu’nun iddiasında yer verdiği Deli Petro yani Çar Birinci Petro ile Lev Tolstoy’un aynı dönemde yaşamadığı, Petro’nun 1682-1725 yılları arasında çar olduğu bilgisine ulaşılabiliyor.
Lev Tolstoy ise 1828-1910 yılları arasında yaşadı.
“Deli Petro Osmanlı Casus” kelimeleriyle arama yapıldığında, Birinci Petro döneminde yaşayan ve Osmanlı devletinde diplomat olarak görev yapan ismin ise Pyotr Tolstoy olduğu, ayrıntılı bilgilerin akademik makalelerde ve güvenilir haber kaynaklarında yer aldığı görülüyor. Pyotr Andreyeviç Tolstoy, 1700 yılındaki İstanbul Antlaşması gereğince Rusya tarafından Osmanlı Devletine atanan ilk Rus büyükelçisi. Pyotr’un faaliyetleri casusluk açısından da bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.
Pyotr Tolstoy’un, Lev Tolstoy’un büyük dedesi olduğu bilgisi ise doğru.
Sonuç olarak Osmanlı Devletinde diplomat ve casus olarak görev yapan Tolstoy ile ünlü Rus Yazar Tolstoy arasında yaşadıkları dönem itibariyle yüz yıldan fazla süre bulunuyor ve Birinci Petro zamanında diplomatlık yapan Lev Tolstoy değil Pyotr Tolstoy.
Yanlış bilgiyi tespit eden akademisyen Mehmet Akif Koç’a teşekkür ederiz.
