Sosyal medyada bazı kullanıcılar 1930’lu yıllarda, Tek Parti döneminde plajda kadınların etek boylarının ölçüldüğü iddiasıyla bir fotoğraf paylaşıldı. Doğruluğu Ne? ekibine de ihbar olarak ulaştırılan ve dönem dönem sosyal medyada paylaşılan fotoğraf, “CHP dönemi 1930’lu yıllar, etek boyu yeteri kadar kısa olmayan kadınlara ceza yazılıyor, işte cehape zihniyeti” ifadeleriyle paylaşılıyor.
Ancak iddia doğru değil. Fotoğraf tersine görsel arama yöntemiyle araştırıldığında Türkçe ve İngilizce kaynaklarda ayrıntılı bilgilere ulaşılabiliyor. Fotoğrafın Türkiye’de değil ABD’nin Washington DC eyaletinde çekildiği belirtiliyor.
Tarihçi Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci, Osmanlı ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında kadınlar ve erkeklerin ayrı ayrı denize girdiği “deniz hamamları” olduğunu, etrafı kapalı olduğu için kadın ve erkeklerin burada etraftan görülmeden rahatlıkla denize girebildiğini ifade ediyor. Ekinci, işgal yıllarında yabancıların kadın erkek karışık denize girmesinin ardından bu teamülün yavaş yavaş kaybolduğunu anlatıyor.
Ekinci, bu yazısında “Tek Parti CHP’si” döneminde çekildiği iddia edilen fotoğrafın da ABD’den olduğunu belirtiyor.
İddianın yer aldığı paylaşımlardan birinin altındaki İngilizce görselin yer aldığı kullanıcı yorumundan yola çıkarak anahtar kelime ile yapılan aramada da Amerikan Tarihi Fotoğraf Arşivi adlı internet sitesinde fotoğrafla ilgili ayrıntılı bilgiler yer alıyor.
Sitede fotoğrafın 30 Haziran 1922’de ABD’nin Washington Eyaletinde çekildiği, bir kadının etek boyunun belirlenen ölçüden daha kısa olup olmadığını ölçen polis memurunun Bill Norton olduğu ifade ediliyor.
O dönemde ABD’de sadece kadınlar değil erkeklerin de plaja girerken uyması gereken kıyafet kuralları olduğu bilgisine de ulaşılıyor. Buna göre diz kapağından 6 inçten (16 cm) fazla yukarda mayo giyerlerse kadınların plaja girmelerine izin verilmiyor.
Listelist.com adlı internet sitesinde Dilek Üğüden tarafından yayınlanan ayrıntılı yazıda, 1920’lerde ABD’de kadınların kısa mayo ile denize girmesinin yasak olduğu ve polislerin etek boylarını ölçtüğü bilgisine ve farklı fotoğraflara yer veriliyor.
Yani mayo ve etek boylarının kısa değil uzun olması istendiği için bu ölçme işlemi yapılıyor.
Yaptığımız araştırmada Türkiye’de mayo uzunluğu konusunda belirlenen bir ölçü ya da yasaklar olduğuna dair herhangi bir bulguya da rastlayamadık.
Sonuç olarak Tek Parti CHP’si döneminde çekildiği ve kadınların plaja uzun etek ile girmemesi için etek boyunun ölçüldüğü iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, Türkiye’den değil ve 1920’li yıllarda ABD’de kadınların çok kısa mayo ile denize girmelerini önlemek için yapılan bir ölçme uygulamasını gösterdiği anlaşılmaktadır.
