Sosyal medyada bazı kullanıcılar, Rusya’da ilk kez Covid-19’dan ölen bir kişiye otopsi yapıldığını ve ölümün virüsten değil kan pıhtılaşmasına neden olan bir bakteriden kaynaklandığını iddia eden paylaşımlar yaptı. Twitter’daki paylaşımların yanı sıra iddianın yer aldığı uzun bir metin, Whatsapp’ta ve bazı internet sitelerinde de dolaşıma girdi.
Bir çok tıbbi terimin kullanıldığı paylaşımda, özet olarak Dünya Sağlık Örgütü izin vermemesine rağmen Rusya’nın bir cesede otopsi yaptığı ve hastanın virüs değil tedavisi mümkün bir kan pıhtılaşmasına neden olan ve 5G ışınlarına maruz kalmış bir bakteri nedeniyle öldüğü iddia ediliyor. Rusya’nın hastalığı kan sulandırıcı ilaçlarla tedavi ederek binlerce hastayı taburcu ettiği öne sürülüyor.
Bu iddia birçok Avrupa ülkesinde de bazı internet sitelerinde ve sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşıldı ancak doğru değil.
Otopsi iddiası
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Covid-19 ölülerinin otopsisini yasaklamıyor. Aksine Eylül 2020’de bu cesetlere nasıl güvenli bir şekilde otopsi yapılabileceğini anlatan bir kılavuz yayımladı.
Rusya post-mortem (ölüm sonrası) araştırmalara enfekte insanların Covid-19 yüzünden ölüp ölmediklerine karar vermek için güveniyor. Rusya Başbakan Yardımcısı Tatyana Golikova, Aralık 2020’de yaptığı açıklamada, dini istisnalar dışında tüm COVID-19 ölümlerinin bu post-mortem analize tabi olduğunu söyledi: “Dini nedenlerle bazı istisnalar dışında ülke genelindeki vakaların %100‘üne otopsi yapıyoruz. Bulaşıcı hastalıklar söz konusu olduğunda vakaların %100’üne otopsi yapıyoruz.”
Covid-19 cesetlerine otopsi yapan tek ülke Rusya değil. Benzer post-mortem araştırmalar Amerika, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık’ın içinde bulunduğu başka ülkeler tarafından da yürütülüyor.
Ölümlerin sebebi Covid-19
Rusya’nın post-mortem araştırmaları sonrası ölümler Covid-19’a atfedildi. Rusya Sağlık Bakanlığı 14 Nisan 2021 itibariyle 104.000 Covid-19 ölümü olduğunu açıkladı. Reuters’in Covid-19’u takip sistemi , Rusya Federal Devlet İstatistik Servisi’nden (Rosstat) alınan rakamlarla, pandemi başladığından bu yana Rusya’da bu tarihe kadar 243.084 koronavirüs bağlantılı ölüm kaydedildiğini gösteriyor. Yetkililer geçmişte Rosstat’ın rakamlarının daha eksiksiz olduğunu ve günlük çetele için mevcut olmayan otopsi raporlarından elde edilen verilerin de dahil olduğunu söyledi.
Reuters, Mayıs 2020’de yeni koronavirüs bulaşmış binlerce Rus’un ölümlerinin kalp krizi gibi başka nedenlere dayandığını bildirdi. Koronavirüs tedavisi için dizayn edilmiş Moskova’daki Hastane 29’da kalp yoğun bakım ünitesinin başkanı Alexey Erlikh: “Basitçe söylemek gerekirse, kimse virüsten ölmedi. İnsanlar virüs kaynaklı komplikasyonlar sebebiyle ölüyor. İnsanlar ayrıca virüs kaynaklı kronik hastalıkların komplikasyonları yüzünden de ölüyor. Bazı insanlar bu ölümlerin koronavirüs çetelesinde sayılmaması gerektiğine inanıyor fakat ben olması gerektiğine inanıyorum” dedi.
Tromboz ve Bakteri
Paylaşımlar Rusya’nın Covid-19’un virüs olmadığını, bakteriden kaynaklandığını iddia etti ancak Rusya Sağlık Bakanlığı web sitesi Covid-19’u virüs olarak nitelendiriyor ve hastalığın SARS-CoV-2 virüsünden kaynaklandığını söylüyor.
DSÖ daha önce Covid-19’un virüs değil bakteri kaynaklı olduğu efsanesini yalanlamıştı. Araştırmacılar, daha önce ABD hükümeti Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) ve Johns Hopkins Medicine’ın açıkladığı gibi, Covid-19’un birçok hayati etkisinin kalp krizinden organ hasarına ve inmeye kadar çoklu sağlık komplikasyonuna neden olabilecek iltihaplanma ve anormal kan pıhtıları olduğunu belirtiyor.
Bununla birlikte, kan pıhtıları, Covid-19’un sahip olabileceği etkilerden biri. Çünkü Covid-19 tramboz ile eşanlamlı değil.
5G iddiası
Paylaşımlar, insanların yaşadıklarının, infilamasyon ve hipoksiye neden olan radyasyonun bulunduğu 5G ışınlarına maruz kalan bakteriler olduğunu söylüyor. Daha önce birçok doğrulama platformu ile birlikte Doğruluğu Ne? de virüsün yayılımında 5G’nin hiçbir rolü olmadığını ortaya koymuştu. Dünya Sağlık Örgütü de, 5G ile salgının bağlantısını gösteren hiçbir araştırma olmadığını belirterek bu iddiayı reddetmişti. Birçok uzman da 5G iddiasını, salgın döneminin en absürt iddiası olarak değerlendiriyor.
Tedaviler
Paylaşımlardaki Rusya’nın Covid-19 için ventilatör ve yoğun bakım üniteleri kullanmadığı iddiaları da gerçeği yansıtmıyor.
Reuters’in ve Getty Image’in yoğun bakım ünitesi ve ventilatör fotoğraflarında Rusya’da Covid-19 pandemisi sırasında bu araçların ve yoğun bakım ünitelerinin kullanıldığı görülebiliyor.
Makalelerde ve paylaşımlarda antibiyotiklerin, anti-enflamtuarların ve antikoagülentlerin (kan inceltici) alınmasını hastalığı tedavi etmek için alınması öneriliyor. Covid-19’un ortaya çıkardığı semptomlar kan sulandırıcı ilaçlarla tedavi edilebilir ancak antibiyotikler viral enfeksiyonlarda yani Covid-19’un yenilmesi konusunda etkili değil. Sadece ek olarak bakteriyel enfeksiyonu olan Covid-19 hastalarına bu ilaçlar öneriliyor.
Yapılan doğruluk kontrolü sonunda, Rusya’da yapılan otopsilerin hastaların Covid-19’dan ölmediğini ortaya çıkardığı iddiasının yanlış olduğu, Rusya’nın da ölüm nedenlerinin Covid-19 olduğunu açıkladığı, virüslere karşı antibiyotik ve kan sulandırıcı ilaçların etkili olmadığı, DSÖ’nün otopsileri yasaklamadığı ve 5G ile virüsün yayılması arasında ilişki olmadığı anlaşılmaktadır.
Not: Bu incelemenin hazırlanmasında Reuters’in konuyla ilgili yayınladığı doğruluk kontrolü yazısının Türkçe çevirisinden faydalanılmıştır.
