Sosyal medyada birçok kullanıcı Hz. Muhammed’in bir hadisi olduğu iddiasıyla bir sözü Başak Cengiz cinayetiyle ilişkilendirerek paylaştı. Paylaşımda “İnsanlar öyle günler görecek ki katil niçin öldürdüğünü, maktul de ne için öldürüldüğünü bilemeyecek” ifadesi Başak Cengiz’in fotoğrafıyla birlikte yer aldı ancak Hz. Muhammed’in sözü eksik/yanlış aktarılmış.
Hadis eksik aktarılmış
Anahtar kelimelerle arama yapıldığında, hadisle ilgili bazı güvenilir kaynaklarda bilgi yer aldığı görülüyor fakat hadisin bir bölümünün kesildiği ve bağlamından koparıldığı anlaşılıyor.
Hadis, İslam dininde sahih kabul edilen 6 hadis kitabından biri olan Sahih-i Müslim’de geçiyor. Kütübü Sitte’nin PDF kaydında yapılan araştırmada hadisin tam hali görülebiliyor.
Görüldüğü gibi hadisin ilk bölümü doğru ancak hadisi rivayet eden (aktaran) Ebu Hureyre’nin “Bu nasıl olur?” şeklindeki sorusundan sonra Hz. Muhammed’in “herçtir. Öldüren de ölen de ateştedir” şeklinde cevap verdiği bölüm kesilmiş.
Hadiste Müslümanların kargaşa döneminde birbirini öldüreceği kast edilmiş
İbn-i Hacer Hz. Muhammed’in “herç” kelimesini kullanma amacını katlde (öldürme/cinayet) şiddet, katlde çokluk, ahir zaman fitnesi (kargaşa) olarak açıklamıştır. Ebu Musa’nın aktardığı başka bir hadiste, ortamda bulunan müslümanlar, herç terimini kafirlerle girilen savaşta ölme ve öldürülmenin çokluğu olarak anladıklarını belirtince Hz. Muhammed, “Benim kastım müşriklerin öldürülmesi değildir. (O gün gelince) birbirinizi öldüreceksiniz, o kadar ki, kişi komşusunu, amcaoğlunu ve akrabalarını öldürecek” cevabını almıştır. Sahabe (peygamberin arkadaşları) bu sırada “aklımız başımızda olacak mı?” diye sormuş, Hz. Muhammed cevaben “Hayır, bu esnada akıl kalmaz. (Aşırı hırs ve cehalet sebebiyle) o devir insanlarının ekseriyetinin aklı ortadan kalkar. Bu durumda, halk içinde ortaya çıkan akıldan mahrum bir ayak takımı, öncekilerin yerine geçer” ifadelerini kullanmıştır.
Hz. Muhammed “davaları aynı olan iki büyük grup arasında büyük bir savaş vukua gelmedikçe kıyamet kopmaz” hadisiyle de herç olayının kıyamet alameti olduğunu vurgulamıştır.
Özetle, bahsi geçen Hadis-i Şerif’te katil ve maktulün birbirini neden öldürdüğünü bilemeyecek olması herç terimiyle açıklanmış. Herç terimi ise ahir zamanda (kıyametin yaklaştığı dönem) müslümanların fitnenin (kargaşanın) çok fazla artmasından dolayı birbirlerini çokça katletmesi anlamında kullanılmıştır. Aynı davaya sahip müslümanların birbirlerini katletmesinden nedeniyle de “ateşte olacakları” ifade edilmiştir.
Dolayısıyla hadis tam metni ve açıklamaları tam olarak bilinmeden katil zanlısının “amaçsızca öldürdüm” şeklindeki ifadesinden yola çıkarak Başak Cengiz’in katledilmesine yakıştırıldığı anlaşılıyor. Ancak yukarıda da açıkladığımız üzere hadis farklı bir durum için söylenmiş, ölenin ve öldürenin de sonunun cehennem olduğu belirtilmiş. Hadisin tam metni ve bağlamı itibariyle Başak Cengiz cinayetiyle ilişkilendirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
