Abdullah Çatlı ile Abdullah Öcalan’ın MİT’in bahçesinde futbol oynadığı iddiasıyla ortaya çıkan “meşhur” fotoğraf yine gündemde. Önce Mehmet Eymür ve Hiram Abas, son olarak Muhsin Yazıcıoğlu’nun da yer aldığı iddia edilen fotoğraf 10 yıl sonra yeniden dolaşıma sokuldu. Peki Tuncay Güney’in arşivinden çıktığı iddia edilen fotoğrafın doğruluğu ne? Abdurrahman Dilipak’ın “Öcalan MİT ajanı” iddiasıyla 10 yıl sonra yeniden gündeme gelen futbol maçı fotoğrafı ve aynı dönemde ortaya çıkan diğer iki fotoğrafla ilgili doğrulama ekibimizle birlikte bir analiz yapmaya çalıştık.
Türk milliyetçisi kimliğiyle tanınan ve organize suç örgütü lideri olduğu iddia edilen, 1990’lı yıllarda Emniyet Müdürü Hüseyin Kösedağ ve Milletvekili Sedat Bucak ile bulunduğu aracın Susurluk’ta yaptığı kazadaki ölümüyle kamuoyunun yakından tanıdığı Abdullah Çatlı ve Türkiye’nin 40 yıldır mücadele ettiği bölücü PKK Terör Örgütü’nün kurucusu Abdullah Öcalan’ı aynı karede gösteren bu fotoğraf, ilk olarak 2009 yılında Ergenekon Davası kapsamındaki bir duruşmada ortaya çıktı. Sanıkların Tuncay Güney’e ait belgeleri istemesi üzerine MİT tarafından mahkemeye gönderilen CD’lerin içinde Öcalan ve Çatlı’nın da aralarında bulunduğu iddia edilen 4 kişinin 1977 yılında PKK kampında maç yaptığı sırada çekildiği iddia edilen bir fotoğraf bulunuyordu.
Aynı CD’lerin içinde Çatlı ve Öcalan’ın bir arada olduğu iki fotoğraf daha ortaya çıkmıştı. Fotoğrafların gerçek olup olmadığı 10 yıldır herhangi bir makam tarafından teyit edilmedi. “Ülkücülerin PKK ile iç içe olduğu” gibi absürt yorumların yanı sıra Akit Gazetesi Yazarı Abdurrahman Dilipak’ın iddiasına dayanarak Öcalan’ın MİT’e çalıştığı ya da Çatlı’nın PKK’nın içine sızan bir MİT ajanı olduğu yönünde çıkarımlara konu olan fotoğrafları sırayla inceledik.
Öncelikle fotoğrafta Muhsin Yazıcıoğlu ve Mehmet Eymür’ün ya da Hiram Abas olmadığı kesin diyebiliriz. Çünkü mahkemede ortaya çıktığında bu isimler hiç anılmıyor. Yıllar sonra sosyal medyada paylaşılırken fotoğrafın inandırıcılığının artması için Çatlı ile arkadaş olan Yazıcıoğlu’nun ve MİT’in 1990’lı yıllardaki meşhur isimlerinden olduğu için Eski Kontrterör Daire Başkanı Mehmet Eymür’ün isimlerinin paylaşımlara eklendiği anlaşılıyor. Yerin MİT’in bahçesi olduğu iddiası da aynı şekilde ve aynı amaçla sonradan eklenen bilgilerden biri.
Çatlı ve Öcalan’ın fotoğrafa sonradan eklendiği tezi de çokça dile getirilmiş. Öcalan olduğu iddia edilen şahsın fotoğrafta olduğu, Çatlı’nın ise sonradan eklendiği görüşü daha yaygın. Çatlı olduğu iddia edilen şahsın fotoğrafta, maçın içine dahil olan biri gibi durmayışı, bakış açısı ve zemin renginin aynı nitelikte görünmeyişi gibi ilk bakışta görülen tutarsızlıklar bu tezi destekliyor.
Diğer yandan aynı dönemde ortaya çıkan ve bakış açıları, renkler, yan yana duruş şekillerindeki bariz farklılıklar nedeniyle fotomontaj olduğu izlenimi daha belirgin olan fotoğrafta Çatlı’nın kıyafetiyle, futbol maçındaki Çatlı’nın kıyafeti birbirine çok benziyor. Kıyafetin yaka kısmının açıklığı ve içindeki beyaz tişört neredeyse aynı. Buradan Çatlı’nın aynı kıyafetle çekilmiş birden fazla fotoğrafının iki ayrı fotoğrafa yerleştirildiği sonucuna varılabilir.
Ve yine aynı dönemde ortaya çıkan bir başka fotoğraf…
Fotoğrafta Öcalan ve Kuzey Iraklı Kürt Lider Celal Talabani birlikte görülüyor. Arkalarında ise Abdullah Çatlı’ya ait olduğu iddia edilen bir kafa görünüyor. Bu fotoğraf yayınlandıktan sonra PKK’ya yakın haber kaynaklarından geldiği belirtilen bir fotoğrafın bu fotoğrafın aslı olduğu, Çatlı’nın kafasının arka tarafta duran bir başkasının yerine yerleştirildiği bazı kaynaklarda belirtiliyor. Doğrulama yönteminin sunduğu kanıt açısından bakıldığında fotoğrafın montajlandığı açıkça görülebiliyor. Bu fotoğrafın sahte olduğunun ortaya çıkması önemli. Çünkü diğer iki fotoğrafla aynı dosyada çıkması futbol maçı fotoğrafının da montajlanmış olduğu iddiasını destekliyor.
Fotoğrafların kaynağı konusundaki iddia ve bilgiler de önemli. Uzun yıllar devam eden ve ordu, emniyet ve bürokrasideki çok sayıda önemli ismin yargılandığı ve Fethullahçı Terör Örgütü tarafından üretilmiş delillerle açıldığı ortaya çıkan Ergenekon Davasının o dönemdeki en önemli tanıklarından ve belgeleri sunan isim olan Tuncay Güney’in güvenilirliğinin olmadığı, bu nedenle Çatlı fotoğraflarının da montajlanmış olduğu birçok haber ve kullanıcı yazısında dile getiriliyor. Bunların en önemlisi ise bir dönem Akşam Gazetesinde çalışan Güney’in genel yayın yönetmenliğini yapan Behiç Kılıç’ın verdiği bilgiler. Kılıç, Tuncay Güney’in Mesut Yılmaz ile Abdullah Çatlı’yı aynı karede gösteren bir fotoğraf getirdiğini ancak yaptıkları araştırma sonunda Yılmaz’ın fotoğrafının ANAP kongresi çıkışında Anadolu Ajansı muhabiri tarafından çekildiğini belirlediklerini ifade ediyor. Kılıç, Güney’in fotoğrafa Çatlı’yı montajlattığını ve DYP’nin Afyonkarahisar milletvekiline 5 bin dolara sattığını öğrendiklerini de ekliyor.
Bir başka haberde ise yine Mesut Yılmaz ile Akın Birdal Suikastının azmettiricisi Semih Tufan Gülaltay’ın birlikte görüldüğü başka bir fotoğrafın da şantaj amacıyla satıldığı bilgisi yer alıyor.
Bu arada bir ek bilgi: futbol maçı fotoğrafıyla ilgili haberleri daha sonra NTV ve Haber 7 gibi birçok yayın kuruluşunun ya fotoğrafı ya da haberin tamamını internet sitelerinden kaldırdığı görülüyor.
Tüm bu bilgi ve analizlerden yola çıkarak fotoğrafın sahte olduğu yönünde çıkarımlar yapılabileceğini söyleyebiliriz ancak bu tür eski fotoğrafların doğrulamasını yapmak çok güç. Çünkü istihbarat konularını içerdiği için kamuoyuna hiç mal olmamış yani hiç yayınlanmamış fotoğraflar ortaya çıkarılıyor ve karşılaştırma yapabilecek görsel kaynak bulunamıyor. Mesela Çatlı ile Öcalan’ın yan yana olduğu fotoğrafın ayrı ayrı şeklini bulabileceğimizi düşünerek yaklaşık 3 bin fotoğrafı taradık ancak bulmak mümkün olmadı. Bu nedenle fotoğrafın kesin doğru ya da kesin yanlış olduğunu söyleyemiyoruz. Analizimizin sonucu, internet veri tabanında konuyla ilgili görsel kaynakların yetersiz olması nedeniyle “montaj olması kuvvetle muhtemel”den öteye gidemiyor ancak bu da önemli bir sonuç. Çünkü sosyal medyada sürekli farklı isimlerle ve iddialarla gündeme gelen bu fotoğraflar kesin ifadelerle dolaşıma sokuluyor ve sorgulanması halinde birçok bilginin sahte olduğu ortaya çıkarılabiliyor. “MİT bahçesi”, “Yazıcıoğlu” ve “Mehmet Eymür” eklemeleriyle fotoğrafın kaynağı olan şahıs hakkındaki bilgiler ve fotoğraflar arasındaki ilişkileri tespit etmek gibi…
İnternette ve sosyal medyada bu fotoğraf gibi bir çok şehir ve istihbarat efsanesiyle karşılaşmak mümkün ve çoğunluğunu doğrulamak ya da yanlışlamak da çok güç olabiliyor. Ancak şüphe etmeden yapılan her paylaşımda yeni yanlış bilgiler ekleniyor ve bilgi kirliliği daha da artıyor.
Kaynaklar
-Futbol maçı fotoğrafının mahkemeye sunulduğu konusundaki haber
http://www.milliyet.com.tr/gundem/bu-fotograf-gercek-mi-1104043
-Tuncay Güney’in iddialarıyla ilgili haber
https://www.sabah.com.tr/gundem/2009/06/07/apo_ile_catli_ayni_karede
-Abdurrahman Dilipak’ın Öcalan’ın MİT ilişkisiyle ilgili yazısı
https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/abdurrahman-dilipak/ocalandan-mazlum-kobaniye-30245.html
-Çatlı’yı Öcalan ve Talabani’nin arkasında gösteren fotoğrafın montaj olduğuyla ilgili haber
https://www.politikars.com/ocalan-ve-catli-fotograflari-m111ntaj-11341h.htm
-Tuncay Güney’in fotomontaj yaptığına yönelik Behiç Kılıç’ın açıklaması
http://www.radikal.com.tr/turkiye/tuncay-guney-fotomontaj-yapmis-890014/
-NTV’nin kaldırdığı futbol maçı fotoğrafı haberi
