Yeni Medyanın Beraberinde Getirdiği Olumsuzluklar
Yeni medyanın liberal bir anlayışla bakıldığında sayılan bu özellikleri olumlu yanları olarak dikkat çekmektedir ancak bu yeniliklerin getirdiği bazı sorunlar da bulunmaktadır. Dünyada yaşanan son gelişmeler, yeni medya ve sosyal medyanın kötü amaçlı kullanıma olanak sağlaması nedeniyle demokrasiye tehdit olabileceği yorumlarının artmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda yeni medyanın olumsuz özellikleri şöyle sıralanabilir:
1.Kontrolsüzlük
Yeni medyada fikir özgürlüğünün önü alabildiğine açılmıştır ancak toplumsal yaşama, demokrasiye zarar verecek düşüncelerin ve eylemlerin kontrolü noktasında büyük sorunlar yaşanmaktadır. Yeni medya ve sosyal medya platformlarının öz- gürlüklerin önüne set konulmamasından yola çıkarak kullanıcı- lara sağladığı serbestlik kötü amaçlı kullanımın önüne geçecek.
yaptırımların uygulanmasını zorlaştırmaktadır. Devletler ve mahkemeler gerek kişi haklarına gerekse toplum ve devletlere karşı işlenen suçlarda bu mecraların kullanılmasından kaynak- lanan şikayetleri sonuca ulaştırmakta zorlanmaktadır. Suç işlenmesi durumunda kullanıcı bilgilerinin platformlar tarafından yetkili kurumlara verilmesinde ketum davranılması kişi hakla- rının ihlallerinin cezasız kaldığı kanaatinin oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca bazı platformların kişi haklarına saldırı olduğunda yapılan paylaşımların kaldırılmasına bile izin ver- memesi kontrolsüzlüğün sınırlarının ne kadar geniş olduğunu göstermektedir. Facebook Kurucusu Marc Zuckerberg, Amerikan Senatosunda verdiği ifadede gizlilik ihlalleri ve sahte haberler konusunda gerekli tedbirleri almadıklarını belirterek özür dilemiştir. Twitter da nefret söylemi ve sahte haber üreten ve yayan hesaplarla ilgili şikayetlere rağmen önlem alma konusunda çok yavaş hareket etmekle suçlanmaktadır. Ünlü komplo teorisyeni ve 1.3 milyon takipçisi olan Infowars’ın sunucusu Alex Jones, göçmenler, Müslümanlar ve trans bireyler için nefret söyleminde bulunduğu için Apple ve Facebook başta olmak üzere bir çok platform sitenin yayınlarını kaldırırken Twitter, sahte bilgilerin doğrulanmasının gazetecilerin işi olduğunu savunarak hesapları kapatmayacağını duyurmuştur (teyit.org).
2. Terör ve Şiddete Olanak Sağlaması
Teknolojinin gelişmesi dünyadaki terör örgütlerinin de “küreselleşmesine” neden olmuştur. Örgütler, dijital dünyanın nimetlerinden sonuna kadar yararlanmaktadır. Yeni medya bu anlamda, terör örgütlerinin eleman devşirme, örgüt üyeleri arası iletişim ve propaganda aracı olarak kullandığı bir mecra haline de gelmiştir. Şiddet görüntüleri ve içeriklerinin kontrolsüz şekilde yayınlanabilmesi ve hızla yayılması terör örgütlerinin faaliyetlerinin önlenmesini zorlaştırmaktadır.
3. Gizlilik İhlalleri
En önemli sorunlardan biri kullanıcıların kişisel bilgilerinin izinleri dışında alınması ve gizliliğin ihlal edilmesidir. İnsanların sosyal medya araçlarında belli ölçütlerde yaptığı paylaşımlar, beğeniler, uygulamalarda paylaştığı bilgiler kendileri ve platform yöneticilerinin bilgisi dışında üçüncü kişi ya da kuruluşlar tarafın- dan toplanabilmekte ve ticari ya da siyasi amaçlarla kullanılabilmektedir. 2016 yılında Amerikan Başkanlık seçimlerinde seçmen- lerin kişisel bilgilerinin bir şirket (Cambridge Analytica) tarafından izinsiz ve seçim sonuçlarına etki edecek şekilde kullanılması, yeni medyayla ilgili yapılan tartışmaların odağına oturmuştur.
4. Bilgi Güvenilirliği ve Manipülasyon
Yeni medyadaki en önemli sorunlardan biri de bilgi ve kaynak güvenilirliğidir. Herkesin içerik üreticisi olabilmesi, etik kaygılar taşımadan her türlü eksik ya da yanlış bilgiyi dolaşıma sokabilmesi kullanıcıların manipülasyona açık bir nesne konu- muna düşmesine neden olabilmektedir. Özellikle içerik üretici- lerinin ve kullanıcıların kimliğinin belli olmamasına imkan tanınması, daha rahat manipülasyon yapılmasına neden olmaktadır. Gerek ticari kuruluşlar gerekse devletler ve siyasi olu- şumlar bilgi kirliliği ve propaganda amacıyla bu mecrayı profesyonel yöntemlerle kullanmaktadır. Platformların aldığı tedbirler ise bu bilgi kirliliği ve insanların, toplumların birbirine düşmanlaştırılmasına neden olan manipülasyonların önlenmesi konusunda yetersiz kalmaktadır.
Bu yazı, Doç. Dr. Mete Kazaz ve Dr. Selman Selim Akyüz’ün Sahte Haber adlı kitaplarından alınmıştır. (Sayfa: 32-33)
