Sosyal medyada Umberto Eco (@umberto_eco_) adlı bir kullanıcı Rumeli Hisarında bulunan amfi tiyatronun sahnesine cami yapıldığını iddia ederek bir görsel paylaştı. Fotoğrafta, tiyatronun sahnesinde küçük bir cami olduğu görülüyor. “Bana İslam’ı anlat deseler, Rumeli Hisarı’ndaki amfi tiyatronun ortasına çakılan mescidi gösteririm” cümlesinin yer aldığı paylaşım 2,5 milyondan fazla etkileşim aldı ancak iddia doğru değil.
Fotoğraf tersine görsel arama ile araştırıldığında mescidin Rumeli Hisarında yer alan Boğazkesen Mescidi olduğu bilgisine güvenilir kaynaklardan ulaşılabiliyor. Fotoğrafta herhangi bir manipülasyon (montaj) olmadığı görülürken Mescid’in 2016 yılında açıldığıyla ilgili çok sayıda haber bulunuyor.
Kültür Bakanlığının kaynaklarında caminin tarihiyle ilgili bilgiler yer alıyor. 15. Yüzyılda İstanbul’un fethi öncesi Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan ilk cami olan ancak 1800’lü yıllarda yaşanan deprem sırasında yıkılan ve yalnızca minaresi kalan Boğazkesen Mescidinin 1950’li yıllarda amfi tiyatro yapımı sırasında kalıntılarının tamamen kaldırıldığı bilgisine ulaşılabiliyor. Caminin minaresinin ayakta olduğu eski fotoğraflara da ulaşmak mümkün.
Malumatfuruş’un ulaştığı ve 23 Ağustos 1940 günü çekilen, Rumeli Hisarı’ndaki mescidin kalıntıların ve minarenin görüldüğü fotoğraf. (Kaynak: Mehmet Dilbaz)
Rumeli Hisarı’nda 1953 yılında İstanbul’un fethinin 500. yıl dönümünde başlatılan kapsamlı restorasyon çalışmasında, hisar içindeki cami minare kalıntısı hariç olmak üzere ortadan tamamen kaldırıldı. 2008 yılına kadar Rumeli Hisarı Konserlerinin yapıldığı mekanda, 2009 yılında mülkiyetin sahibi olan İstanbul Büyükşehir Belediyesinin aldığı izinle Mescid aslına uygun şekilde yeniden inşa edildi ve 2015 yılında ibadete açıldı.
Yaptığımız doğruluk kontrolüne göre Rumeli Hisarındaki amfi tiyatro alanına bir cami inşa edildiği ancak caminin yeni değil yaklaşık 500 yıl önce yapılan ve deprem nedeniyle yalnızca minaresinin ayakta kaldığı Boğazkesen Mescidi olduğu anlaşılıyor. Hisar’da konserlerin yapıldığı tiyatro ise 1950’li yıllarda caminin olduğu yere yapıldı.
Farklı yıllarda gündeme gelen iddiayı daha Malumatfuruş da incelemiş ve yanlış olduğunu ortaya koymuştu.
