Bir çok haber sitesi ve sosyal medya kullanıcısı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni bir yönetmelikle sahte balların satışına izin verdiği iddiasında bulundu. Sputnik Türkiye adlı internet sitesinde yer alan haberde, sahte balların devlet izniyle halka satılacağı ve firmaların ellerindeki stokları eritmesine izin verildiği iddia edildi.
Konuyla ilgili internette ve sosyal medyada yapılan araştırmada bal üretimi ve satışını düzenleyen bir yönetmelik çıkarıldığı bilgisine ulaşılabiliyor. İddialar üzerine açıklama yapan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Bekir Pakdemirli, sahte olarak nitelendirilen aromalı balların üretiminin yasaklandığını, sadece üzerinde bal yazmayan ve şurup olduğu belirtilen ürünlerin 2020 yılı sonuna kadar satılabileceğini ifade etti.
İddiaya kaynaklık eden yönetmeliğe Resmi Gazete’den ulaşılabiliyor. 19 Şubat 2020 tarihli gazetede yayınlanan yönetmelikte, uyum zorunluluğu adı altındaki geçici 14. maddesinde “Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecilerinin 9 uncu maddenin ikinci fıkrası kapsamında bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce ürettikleri ürünler, 31/12/2020 tarihinden sonra piyasada bulunamaz”. ifadesi yer alıyor.
Yani 9. maddede belirtilen “Aroma vericiler veya bal eklenerek bal aromalı şurup, çam aromalı şurup, ballı şurup ve benzer isimlerle bal izlenimi veren ürünler”in üretiminin tamamen yasaklandığı ancak yönetmeliğin yayın tarihinden önce üretilen ürünlerin 2020 yılı sonuna kadar satılabileceği anlaşılıyor.
Yönetmeliğin çıkış amacı ise bu ürünlerin üretimi ve satışını tamamen yasaklamak. Geçici maddenin eklenmesiyle ilgili araştırma yapıldığında ise Tarım Bakanlığı yetkililerinin basına yaptığı bazı açıklamalara rastlanıyor. Türkiye Arı Yetiştiricileri Birliği Eski Genel Başkanı Mustafa Sarıoğlu, 2007 yılında aromalı bal üretiminin yasaklandığını ancak ürünlerin üzerine “şurup” ifadesi yazan bu firmaların Danıştay’a açtığı dava nedeniyle üretiminin yeniden önünün açıldığını belirtiyor.
Sözcü Gazetesinde yer alan bir haberde de Danıştay’ın ürünlerin üzerinde bal yazmadığı gerekçesiyle verdiği bu karar nedeniyle, 19 Şubat 2020’de çıkarılan yönetmelikten önce üretilen aromalı balların satışına yıl sonuna kadar izin verildiği ifade ediliyor.
Resmi Gazetenin 15 Haziran 2007 tarihli sayısında yer alan Alkolsüz İçecekler Tebliği’nde bal aromalı şurup üretiminin yasaklandığı da görülebiliyor.
Yapılan doğruluk kontrolü sonunda, sahte balların devlet izniyle satılacağı iddiasının doğru olmadığı, Tarım Bakanlığının 19 Şubat 2020 tarihi itibariyle bal aroması ya da şurubu gibi etiketlerle piyasaya sürülen ve “sahte bal” olarak bilinen ürünlerin üretimini ve satışını yasakladığı ancak Danıştay’ın daha önce bu üretici firmalar lehine verdiği karar nedeniyle bu tarihten önce üretilen ürünlerin yıl sonuna kadar satışına izin verildiği, yönetmelikteki bilgilerin bir bölümünün çarpıtıldığı anlaşılmaktadır.
Kaynaklar
– İddianın yer aldığı haber ve paylaşımlar
https://twitter.com/BRCN_YPRK/status/1230389010276790272?s=20
https://twitter.com/sputnik_TR/status/1230363953756286976?s=20
– Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli’nin Twitter hesabından yaptığı açıklama.
https://twitter.com/bekirpakdemirli/status/1230482816284188673?s=20
– Bal üretimi ve satışıyla ilgili yönetmeliğin 19.2.2020 tarihli Resmi Gazete sayısı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/02/20200219-4.htm
– Aromalı bal üretiminin yasaklandığı 15.6.2007 tarihli Resmi Gazete sayısı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070615-5.htm
– Danıştay’ın aromalı bal kararıyla ilgili bakanlık ve üreticilerin açıklamaları
https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/sahte-bal-iznine-dava-geliyor-5637579/amp/
https://www.yeniasir.com.tr/hayatinicinden/2009/11/03/piyasada_25_bin_ton_sahte_bal_var
https://www.gidamuhendisi.net/2019/09/23/alkolsuz-icecekler-teblig-ozet/
Not: Danıştay Kararının esas ve karar numarasına ulaşılmış ancak UYAP’taki arşiv araması sağlıklı olmadığı için tam karar metnine ulaşılamamıştır. Kararla ilgili ayrıntılar haberlerde yer almaktadır.
