Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde 11 Kasım 2019 tarihinde Türkiye’nin tüm bölgelerinde dikilen 11 milyon fidanın yüzde 90’ının kuruduğu iddiası doğru değil.
Tarım Orman İş Sendikası Başkanı Şükrü Durmuş, Cumhuriyet Gazetesine verdiği röportajda, Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde başlatılan “Geleceğe Nefes” projesi kapsamında dikilen 11 milyon fidanın mevsim şartları ve bakımsızlık nedeniyle yüzde 90’ının kuruduğunu iddia etti. Ancak iddiayı destekleyecek herhangi bir görüntü ya da fotoğraf paylaşılmadı.
İddiayı Twitter hesabında paylaşan Eski CHP Milletvekili ve Gazeteci Barış Yarkadaş, “rekor için dikilen 10 milyon fidan kurudu” ifadelerini kullandı. Yarkadaş’ın paylaşımları yaklaşık 6 bin 500 beğeni alırken, bin 900 kez paylaşıldı.
Haberin yayınlanmasının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı resmi Twitter hesabından dikilen fidanların tutma oranının yüzde 95 olduğu bilgisi paylaşıldı.
Bakanlık ve Orman Genel Müdürlüğü, ayrıca anlık olduğu bilgisiyle çekilmiş ve fidanların kurumadığını gösteren, Orman İş Sendikasının inceleme yaptığını iddia ettiği Çanakkale Ayvacık’ın da içinde bulunduğu 4 farklı bölgeden fotoğraflar paylaştı.
Twitter’da yapılan arama sonucunda fidanların dikildiği bölgelerden biri olan İstanbul’un Pirinççi bölgesinden çekilen bir video paylaşıldığı görülüyor. Videoda konuşan ve orman mühendisi olduğu tahmin edilen bir kişi dikilen fidanları tek tek göstererek fidanların kurumadığı bilgisini veriyor.
Haber sitelerinde, 11 Kasım 2019 da geleceğe nefes kampanyası kapsamında dikilen fidanların kuruduğu yönünde haberler okudum. Bu videoyu az önce çektim. Kim kurudu diyorsa buyursun gelsin, görsün. Sahanın tamamını dolaştım ama kuruyan fidan görmedim. pic.twitter.com/25BBaHS2UC
— Orman Mühendisi (@0rmanmuhendisi) January 22, 2020
Orman İş Sendikası Başkanının örnek olarak gösterdiği Çanakkale’nin Ayvacık İlçesindeki fidanların kuruyup kurumadığı konusunda dikim yapılan bölgelerden olan Kemalköy Mahallesinin Muhtarı Recep Akın, Doğruluğu Ne? ekibine, fidanların olduğu bölgeye gittiğini ve tamamının kurumasının söz konusu olmadığını söyledi.
Binlerce fidanın dikildiği bölgelerden biri olan Konya Organize Sanayi Bölgesinde, Konya Sanayi Odası ekibinin kaydettiği ve Doğruluğu Ne? editörüne ulaştırdığı görüntülerde de fidanların kurumadığı görülüyor.
Sizlerle birlikte 11 Kasım 2019’da ülke genelinde 13,8 milyon fidanı toprakla buluşturduk ve bu fidanlara gözümüz gibi bakacağımıza söz verdik. Bugün, birlikte diktiğimiz fidanlar geleceğe nefes olmak için sağlıklı bir şekilde kök salıyorlar. Emanetleriniz emin ellerde 🌱 pic.twitter.com/B1Qa4RVDwH
— Bekir KARACABEY (@BekirKARACABEY_) January 22, 2020
11 milyon fidanın büyük çoğunluğu ağaç sayısının az olduğu iç ve doğu bölgelere dikildi. Bu bölgelerde kuruma olup olmadığını araştıran Doğruluğu Ne? ekibinin ulaştığı Konya Orman Bölge Müdürlüğü yetkilileri, şu an fidanlarda toplu bir kuruma olmadığını, fidanların tutup tutmadığını anlamak için en az bir kış bir de yaz mevsimi geçmesi gerektiğini, diğer yandan hemen hemen tüm bölgelerde kar altında olan bu fidanların kuruduğunu tespit etmenin de mümkün olmadığını söyledi. Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Hasan Türkyılmaz, Kasım ayında dikilen fidanların kuruyacağı iddiasının bilimsellikten uzak olduğunu, dikilen fidanların tüplü olması nedeniyle dayanıklılığının çok daha fazla olduğunu belirtiyor. Ayrıca ekibimizin ulaştığı Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesinden bir akademisyen, Kasım ayında dikilen fidanın tutup tutmadığını anlamak için Şubat ayı sonuna kadar beklenmesi, şu anda kuruduğunu anlamak için doku analizi yapmak gerektiğini ve milyonlarca ağaç için bunun mümkün olmadığını ifade etti.
Yapılan doğruluk kontrolü sonunda 2019 yılı Kasım ayında dikilen 11 milyon fidandan 10 milyonunun kuruduğu iddiasının doğru olmadığı anlaşılmaktadır.
Kaynaklar
– İddianın yer aldığı paylaşım ve haberler
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1715597/11-milyon-kuru-fidan.html
https://twitter.com/barisyarkadas/status/1219885536111886337?s=20
– Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey’in cevabi paylaşımları
https://twitter.com/ogmgovtr/status/1219896331281555458?s=12
https://twitter.com/TCTarim/status/1219905074123739136?s=20
https://twitter.com/ogmgovtr/status/1219896331281555458?s=12
– İstanbul’daki ağaç dikim alanında kaydedilen görüntüler
https://twitter.com/0rmanmuhendisi/status/1219892175691010049?s=20
– Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanının açıklaması
– Çanakkale-Ayvacık Kemalköy Mahallesi Muhtarı ile görüşme – 22.1.2020
– Konya Orman Bölge Müdürlüğü ile görüşme 22.1.2020
– Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi ile görüşme – 22.1.2020
– Konya’da 22.1.2020 tarihinde kaydedilen görüntüler
