5G’nin Koronavirüs’ün yayılmasını hızlandırdığı, hatta bu teknoloji nedeniyle hastalığın ortaya çıktığı şeklinde komplo teorileri ortaya atılırken, 5G’nin yaydığı elektro manyetik dalgaların insan ve canlı sağlığına zararlı olduğuna kanıt olarak da bir çok görüntü sosyal medyada dolaşıma giriyor.
Avrupa’nın farklı ülkelerinde 5G testinin yapıldığı çalışma sahalarında yaşayan kuşların radyasyon nedeniyle öldüğü iddiası Facebook ve Twitter’da kullanıcılar tarafından paylaşıldı. Paylaşımlarda en çok kullanılan videolardan birinde, bir kaç güvercinin öldüğü, bazılarının ise yerde hareketsiz durduğu görülüyor.
Bir başka videoda da İngiltere’de 5G nedeniyle kuşların uçarken yere düşmeye başladığı iddiasıyla bir polis memurunun ölü kuşların bulunduğu yolda yaptığı konuşma yer alıyor.
İtalyanın başkenti Roma’da da ölen kuşların görüldüğü bir fotoğraf kullanılarak kuşların 5G nedeniyle öldüğü iddia edildi.
İlk görüntüyü tersine görsel arama yöntemiyle araştırdığımızda videonun İspanya’nın Barselona şehrinde bir hastanenin yakınındaki parkta kaydedildiğine dair haberlere ulaşılıyor. Mundo Deportivo adlı sitede 3 Mart 2020’de yayınlanan haberde, kuşlardan örnekler alındığı ve ölüm nedeninin araştırıldığı bilgisi yer alıyor.
Bir başka haber sitesinde ise insanların, kuşların ölümünü Koronavirüs ile ilişkilendirdiği ancak uzmanların hastalığa dair doğrudan bir ilişki görmediği belirtiliyor. Kuşların ölüm nedeninin zehirlenme olabileceği ihtimali üzerinde de duruluyor ancak hiçbir kaynakta 5G iddiası yer almıyor.
Diğer yandan İspanya’daki 5G istasyonlarının haritasına bakıldığında, 17 Nisan 2020’de güncelleme yapıldığı ve bölgede 5G tesisi olmadığı görülüyor.
Hem Avrupa’da hem de Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları tarafından sıklıkla paylaşılan ikinci görüntüde, polis memuru hayvanların ölüm nedeniyle ilgili 5G ya da radyasyon benzeri bir ifade kullanmıyor. Memur, arazinin hiçbir yerinde yokken sadece yolda kuş ölüleri olmasının “garip” olduğunu ifade ediyor.
Tersine görsel arama yöntemiyle arama yapıldığında Aralık 2019 tarihli farklı haber sitelerinden içerikler karşımıza çıkıyor.
Haberlere göre Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey Galler’in Bodedern Anglesey Kasabası yakınlarında sığırcık kuşlarının toplu halde öldüğü, ölüm sebeplerinin ise araştırıldığı belirtiliyor.
5. Nesil kablosuz telefon teknolojisi hizmeti veren 5G, Birleşik Krallık’ta ilk denemelerini 2019 yılı Mayıs ayının sonunda yaptı. Şirketlerin 5G cihazlarını kurduğu şehirler arasında Bodedern Anglesey Kasabasının bağlı olduğu Gwynedd şehri bulunmuyor. Yani kuşların radyasyon nedeniyle ölmesi mümkün değil.
Konuyla ilgili Almanya merkezli doğrulama girişimi Correctiv’in de bir analizi bulunuyor. Yerel yetkililerin ve Vodafone yöneticilerinin Anglesey bölgesinde 5G testi yapmadıkları açıklamasına yer verilirken Kırsal Suç Araştırma Ekibi Yöneticisi Rob Taylor, kuşların ölüm nedeninin yırtıcı bir kuştan kaçarken yola çarpmaları olabileceği üzerinde duruyor. Son olarak Daily Post Gazetesinde 15 Şubat 2020’de yayınlanan bir habere göre Gıda ve Kırsal İşler Departmanı Laboratuvar Yetkilisi, kuşların ölüm nedeninin zehirlenme ya da bulaşıcı hastalık olmadığını, ölü bulundukları yola hızla çarpmaları olduğunu açıkladı.
Teyit.org’da bu iddianın doğru olmadığını ortaya koymuştu.
İtalya’nın başkenti Roma’da, 4 Şubat 2020’de yaşanan kuş ölümlerinin de 5G ile ilgisi bulunmuyor. Yerel yetkililer, bölgedeki sert rüzgarlar nedeniyle bir ağacın devrildiğini ve bu ağaçta bulunan yüzlerce sığırcık kuşunun zemine çarparak öldüğünü belirtiyor. Roma Today’in haberinde farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarda devrilen ağaç ve yoldaki ölü kuşlar görülebiliyor.
News Mobile ve Bufale doğruluk kontrolü birimleri de iddiayı inceleyen analizlerinde kuş ölümlerinin devrilen ağaç nedeniyle yaşandığını ortaya koydu. İncelemede, Yaban Hayatını Koruma Merkezi’nin, yaptığı araştırma sonunda hastalık ya da zehirlenme değil kuşların çarpmaya bağlı olarak öldüğünü ortaya koyduğu belirtildi.
Ayrıca farklı ülkelerde zaman zaman 5G teknolojisi başlamadan önce ya da istasyonların bulunmadığı bölgelerden bu tür toplu kuş ölümü haberleri geliyor. Danimarka’daki kırsal alanda ve Hakkari’deki ördek ölümleri gibi… Yani toplu kuş ölümleri yeni bir olgu değil.
5G’nin insan ve canlı sağlığına etkisi konusunda ise birçok uzman ve yetkililer sorun oluşturmadığı yönünde açıklamalar yaptı. Dünya Sağlık Örgütü, bugüne kadar hiçbir sağlık sorununun 5G ile ilişkisinin tespit edilemediğini açıkladı ve bu konuda daha fazla çalışma yapılması gerektiğini de ekledi.
Uluslararası Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Birliği’nin de 5G’nin yaydığı manyetik dalgaların herhangi bir sağlık sorununa yol açtığına dair bir uyarısı bulunmuyor. 5G’nin Koronavirüs’ün yayılımını hızlandırdığı iddiasıyla ilgili incelememizde bu bilgilere de yer vermiştik.
Yaptığımız doğruluk kontrolü sonunda, Avrupa’nın farklı bölgelerinde görülen kuş ölümlerinin 5G ile ilgisi olmadığı, toplu kuş ölümlerinin çarpma gibi farklı nedenlerle gerçekleştiği, 5G’nin şu an için sağlık açısından risk oluşturduğuna dair bir bulgu olmadığı anlaşılmaktadır.
Yazarlar: Müberra Gören-Zeynep Tanrıkulu
