Eski Yemen Devlet Başkanı Abdurabbu Mansur el-Hadi, Eski Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, Eski Moritanya Devlet Başkanı Sidi et-Taya ve Eski Uganda Devlet Başkanı İdi Amin’in İngiltere’de bir arada olduğunu gösterdiği iddiasıyla paylaşılan fotoğraf doğru değil. Ortadoğu konusunda uzman gazeteciler arasında gösterilen Turan Kışlakçı’nın paylaşımı 230 kez paylaşılırken 641 beğeni aldı. Bazı kullanıcılar bilginin yanlış olduğunu Kışlakçı’ya iletirken Doğruluğu Ne? ekibine de paylaşımı ihbar olarak ulaştırdı.
Yaptığımız araştırmada fotoğrafın ilk olarak 2013 yılında internette yayınlandığı görülüyor. Abdurabbu Mansur El Hadi’nin devlet başkanı olduğu dönemde Yemen’de bir internet sitesinde yayınlanan haberde, Aden Üniversitesi’nde medya alanında çalışan akademisyenlerin fotoğrafı ortaya çıkardığı belirtiliyor. Fotoğrafta El Hadi’nin Muammer Kaddafi ile İngiltere’de dil eğitimi aldığı sırada görüldüğü belirtiliyor.
Sonraki yıllarda Arap ve Afrika kaynaklı haber sitelerinde fotoğrafla ilgili yapılmış bir çok habere rastlanıyor ve 1960’lı yıllarda (ağırlıklı olarak 1966’da) İngiltere’nin Beckinsville şehrindeki bir İngilizce kursunda ikilinin tanıştığı ifade ediliyor. Haberlerde Kaddafi ve El Hadi’nin yanındaki iki kişinin Yemen’de daha sonra üst düzey bir asker olan Salim Ahmed, diğer ismin ise Kaddafi öldürüldüğü sırada Sirte’de öldürülen Ebu Bekir Younis Jaber olduğu iddia ediliyor. Bir çok internet sitesi fotoğrafın kaynağı olarak Rus internet sitelerini gösteriyor. İngilizce güvenilir kaynaklarda fotoğrafa ulaşılamıyor.
Hiçbir kaynakta Eski Uganda Devlet Başkanı İdi Amin ile Eski Moritanya Devlet Başkanı Sidi Et Taya’nın ismi geçmiyor. Ayrıca İdi Amin’in diğer üç isimden 16-20 yaş arasında büyük olduğu, fotoğrafta ise siyahi kişinin o kadar yaşlı durmadığı, diğer yandan 1,93 boyunda olan Amin’in 1,83 boyunda olan Kaddafi ve diğer isimlerle hemen hemen aynı boyda olduğu görülüyor.
Bu arada Uganda bir Arap ülkesi değil Afrika ülkesi ve Türkçe olarak ilk paylaşımın Turan Kışlakçı’nın da takip ettiği bir hesaptan yapıldığı görülüyor.
Sonuç olarak kaynaklarda geçen bilgilere dayanarak fotoğraftaki dört kişinin iddia edilen isimler olmadığı, Uganda ve Moritanya devlet başkanlarının isimlerinin sosyal medyadaki paylaşımlarda eklendiği anlaşılıyor. Eski Yemen Devlet Başkanının olduğunun da şüpheli olduğunu eklemek gerekiyor.
Analiz: Selman Selim Akyüz
Kaynaklar
https://adenghad.albdr-host.com/news/47016/
http://za-kaddafi.org/node/45448
https://www.alalamtv.net/news/3747031/شاهد-معمر-القذافي-وعبد-ربه-منصور-هادي-في-بريطانيا
