Sosyal medyada bir kullanıcı tarafından kütüphane ve kahvehane sayılarının karşılaştırıldığı bir paylaşım yapıldı. Bin 100 beğeni alan ve 300’den fazla retweet alan paylaşımda Türkiye’de bulunan kahvehane sayısının, kütüphane sayısından fazla olduğu iddia edildi.
Ocak ayında da gündem olan iddia yanlış. Şehirler ve Türkiye geneline ait kütüphane sayılarıyla ilgili bilgiler yanlış.
Anahtar kelimelerle yapılan araştırmada, iddianın kaynağının NTV’nin arşivinde yer alan bir haber ve İyi Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs’ün TBMM’de yaptığı konuşma olduğu görülüyor. Örs, bütçe görüşmesinde, İstanbul’da 34 bin kahvehaneye karşılık 51 il halk kütüphanesinin bulunduğunu belirterek, “Ankara’da 44 kütüphane, 21 bin kahvehane; İzmir’de 42 kütüphaneye karşılık yaklaşık 7 bin kahvehane bulunuyor. Türkiye genelinde kütüphane sayısı bin 413” ifadelerini kullanıyor. NTV’nin haberinde de kahvehane sayısının 285 kat daha fazla olduğu iddiası yer alıyor ancak bin 413 rakamının halk kütüphanelerine ait olduğu ifade ediliyor. Haberde AA kaynak gösteriliyor ancak açık kaynaklarda Anadolu Ajansı’nın böyle bir haberi bulunmuyor.
Kütüphane sayılarıyla istatistikleri TÜİK düzenli olarak yayınlıyor. Rakamlarla ilgili bilgiler bir çok haberde de yer alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılına ilişkin açıkladığı kütüphane istatistik verilerine göre ülke geleninde 2019 yılı itibariyle biri milli, bin 182’si halk, 610’u üniversite, 30 bin 618’i örgün ve yaygın eğitim kurumu kütüphanesi olmak üzere toplam 32 bin 411 kütüphane faaliyet gösteriyor.
Anadolu Ajansının yaptığı haberde kütüphane sayıları infografikle yer alıyor.
Yine TÜİK istatistiklerine göre şehirlerdeki kütüphane sayıları da iddiada yanlış verilmiş. Şehirlerde halkın kullanımında sadece halk kütüphaneleri bulunmuyor. Belediyeler ve eğitim kurumlarının kütüphaneleri de istatistiklere dahil ediliyor. 2019 yılı rakamlarına göre Ankara’da 44 değil 47 halk kütüphanesi varken kurumlar, üniversiteler ve okulların toplam kütüphane sayısı bin 995.
İstanbul’da ise 39 halk kütüphanesine ek olarak diğer kurum ve kuruluşlara bağlı 4 bin 173 kütüphaneyle birlikte toplam 4 bin 212 kütüphane faaliyet gösteriyor.
Türkiye’deki kahvehane sayısına ilişkin NTV’nin arşivinde yer alan rakamların ötesinde güvenilir bir kaynakta güncel bir bilgi bulunmuyor. Ticari işletmeler olan kahvehaneler ile kütüphanelerin kıyaslandığı, geçmişte yapılmış bir çalışma ve uzman görüşüne de rastlanmıyor.
Sonuç olarak Türkiye’de sadece bin 413 kütüphane bulunduğu iddiası doğru değil.
