Depremin şiddeti arttıkça vergi muafiyeti geleceği iddiası doğru değil.
Elazığ’da yaşanan depremin ardından sunucu Berna Laçin, vergi muafiyeti getirilmemesi için depremin şiddetinin kasıtlı olarak düşürüldüğünü iddia etti.
Ancak vergi muafiyetlerinin depremin şiddetiyle bir ilgisi bulunmuyor. Afet durumlarında vergi muafiyetlerini düzenleyen Vergi Usul Kanununun 115. maddesine göre vergilerin ertelenmesi ya da tamamen kaldırılması yoluna gidilebiliyor ancak bu afetin oluş şekline değil verdiği hasara göre belirleniyor. Yasada varlıklarının üçte birini kaybedenlerin vergi ve vergi cezaları kısmen ya da tamamen kaldırılabiliyor.
Marmara Depreminden sonra bu kanunun yanı sıra özel bir kanunla depremde zarar gören vatandaşların vergi borçlarının ertelendiği ya da kaldırıldığı görülüyor. Bu yasada da depremin şiddetinden herhangi bir şekilde bahsedilmezken oluşan hasar ve vatandaşların varlıklarının ne kadarını kaybettiği gibi kıstaslar yer alıyor.
İddianın ikinci bölümü ise depremin şiddetinin yabancı kaynaklara göre düşük, AFAD ve Kandilli ölçümleri arasında da fark olduğu yönünde. Türkiye’de deprem araştırmalarını yürüten Boğaziçi Üniversitesi’ne bağlı Kandilli Rasathanesi, Elazığ-Sivrice merkezli depremin 6.6 şiddetinde olduğunu açıkladı. Daha sonra bu rakam revize edildi ve 6.5’e düşürüldü.
AFAD ise depremin şiddetini 6.8 olarak açıkladı.
ABD ve Avrupa merkezli deprem ölçüm kuruluşlarının internet sitelerinde de Elazığ depremine yer veriliyor. ABD merkezli kuruluş USGS, depremin şiddetini 6.7 olarak gösteriyor.
Not: Saat dilimi farkı nedeniyle deprem saati 17.55 olarak görünmektedir.
Avrupa Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC) de depremin şiddetini 6.8 olarak gösterdi.
Deprem uzmanları ölçüm yapan merkezler arasında bu tür küçük farklar olabileceğini belirtiyor. Bunun nedeni ölçüm yöntemi ve ölçek farkıyla ilgili. Kandilli Rasathanesi’ne göre depremin büyüklüğünün ölçülmesi, diğerlerine göre en güvenilir ölçüm yöntemi.
Kandilli (Ml) olarak açıklarken AFAD (Mw) olarak ölçüm yapıyor. Ayrıca aynı yöntemle ölçüm yapan kuruluşlar arasında da ondalık olarak farklar olabiliyor.
Yapılan doğruluk kontrolü sonunda, depremin şiddetiyle vergi muafiyetinin bir ilgisinin olmadığı, depremin şiddetiyle ilgili farklılıkların ölçüm yönteminden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Kaynaklar
– Berna Laçin’in paylaşımı
https://twitter.com/bernalacin35/status/1220785109818859520?s=20
– Vergi Usul Kanunu
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.213.pdf
– Marmara Depremi sonrası çıkarılan kanun
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4731.pdf
– Kandilli Rasathanesi’nin ölçüm yöntemiyle ilgili açıklaması
https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-49843080
Kandilli, AFAD ve diğer uluslar arası kuruluşların deprem kayıtları
http://www.koeri.boun.edu.tr/scripts/lst0.asp
https://deprem.afad.gov.tr/sondepremler#
https://m.emsc.eu/earthquake/latest.php?page=8&min_mag=n/a&max_mag=n/a&date=n/a&euromed=World
