Mesajlaşma uygulaması Whatsapp’ta Koronavirüs salgınının ilk döneminde görülen bir mesaj yeniden dolaşıma girdi. Facebook messenger üzerinden Doğruluğu Ne? ekibine ulaştırılan bir görselde, kahvenin Covid-19’u yendiği iddia ediliyor.
Görselin içeriğinde CNN’de yayınlandığı iddia edilen bir haberin çevirisine yer veriliyor. Çin’de Covid-19 hakkındaki gerçekleri söylediği için cezalandırılan ve daha sonra ölen Dr. Li Wengliang’ın vaka dosyalarından yaptığı araştırmada bazı kimyasalların bağışıklık sistemini uyardığı, bu maddelerin de kahvede yer aldığını tespit ettiği öne sürülüyor.
Ancak iddia doğru değil. Bu iddia daha önce de bir çok kez incelendi. Aynı metin kimyasalların çayda olduğu şeklinde de çevrilip dolaşıma sokuldu. Bir başka ülkede ise yeşil çay… Yani her ülkede en çok tüketilen ürüne uyarlanmış mesaj…
Öncelikle Dr. Li Wenliang bir göz doktoruydu. CNN web sitesinde araştırma yapıldığında da Wenliang’ın vaka dosyalarına dayanan herhangi bir haber bulunmuyor. Ayrıca kendisi de Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Kahvenin antiviral olduğunu bulan bir kişinin bu hastalıktan ölmesi de iddianın sahte olduğunun bir diğer kanıtı. Metilksantinlerin çayda olduğu kadar kahve ve çikolatada da bulunduğu doğru ancak virüslere karşı etkili olduğuna dair bilimsel bir kanıt yok. Ancak Dr. Li Wenliang’ın da bu maddelerin etkilerini araştırdığına dair hiçbir kanıt yok.
Teyit.org da konuyla ilgili Mart 2020’de konuyla ilgili bir analiz yayınlamış ve iddiayı çürütmüştü.
Wenliang kimdi ve ne yaptı?
Wengliang, Çin’in Vuhan bölgesinde başlayan koronavirüs salgını ile ilgili ilk uyarıları yapan ve çalıştığı hastanede kendisi de virüsü kapan, daha sonra da virüs nedeniyle hayatını kaybeden ünlü bir doktor olarak biliniyor.
Dr. Li meslektaşlarıyla iletişim halinde olduğu bir sosyal medya grubuna salgınla ilgili bir mesaj göndermiş ve hastalığın bulaşmaması için koruyucu giysi giymelerini öneriyordu. Dr. Li’nin bilmediği şey ise hastalığa yol açan koronavirüsün tamamen yeni bir tür olduğunun keşfedilmesiydi.
Dört gün sonra Kamu Güvenliği Departmanı’ndan yetkililer gelip bir mektup imzalamasını istediler. Mektup kendisini “toplum düzenini şiddetle sarsan yanlış iddialarda bulunmakla” suçluyordu.
Dr. Li, daha sonra bir hastasından virüs kaptı ve giderek kötüleştikten sonra hayatını kaybetti. Li’nin başına gelenler, Vuhan’da koronovirüs vakalarının ilk görülmeye başladığı günlerde, bölge yetkililerinin yanlış yaklaşımlarına iyi bir örnek olarak gösteriliyor.
